28 maja odbyła się konferencja inaugurująca program Samorządy mają moc, w której udział wzięło ponad 80 osób, z czego ponad 70 nauczycieli będących opiekunami samorządu uczniowskiego (SU) w warszawskich szkołach. Fundacja realizuje projekt z dofinansowaniem Urzędu m. st. Warszawy.

Jako pierwsza głos zabrała Karolina Dudek-Rączka (Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m. st. Warszawy), która wyjaśniła, dlaczego Urząd Miasta wspiera samorząd uczniowski i opiekunów samorządu. Młodzi ludzie to także mieszkańcy Warszawy i dlatego również i oni powinni się włączać w decyzje dotyczące swojego miasta, współdecydować o tym, jak się będzie rozwijało. Jednak, jak pokazują dotychczasowe doświadczenia, młodzież nie jest do tego gotowa. Szkoły nie przygotowują bowiem do dyskusji o sprawach miejskich. I tu dochodzimy do roli samorządu uczniowskiego, który jest naturalnym środowiskiem takiego przygotowania. A ponieważ uczniowie uczą się od nauczycieli, potrzebne jest wsparcie właśnie dla  nich. Rozwijanie samorządu zapisane zostało w warszawskiej polityce edukacyjnej.

Samorząd uczniowski: podstawa edukacji demokratycznej

Następnie wiceprezeska Fundacji Civis Polonus Olga Napiontek tłumaczyła, że samorząd uczniowski jest niesłychanie ważny jako element edukacji do demokracji. Jak zaznaczyła, SU to trening umiejętności obywatelskich, a szkoły powinny być dla dzieci wzorem instytucji, miejscem, w którym nasiąkną demokracją.

Olga Napiontek wymieniła 4 kompetencje obywatelskie, jakie pozwala rozwinąć SU:

1. Umiejętność wybierania swoich przedstawicieli, udziału w wyborach.
2. Umiejętność podejmowania oddolnych działań.
3. Umiejętność współdecydowania o wspólnych sprawach.
4. Nauka reguł i ich przestrzegania.

Na zakończenie wiceprezeska Civis Polonus podkreśliła, że nauczyciele pełnią funkcję ważną społecznie, a opiekunowie SU są wręcz osobami kluczowymi.

Samorządność uczniowska w Warszawie: wyzwania i szanse

Kolejną częścią spotkania była debata o wyzwaniach, szansach i potrzebach warszawskich SU. Wzięli w niej udział Dorota Kapuścińska (Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m. st. Warszawy), Bartosz Karaśkiewicz (opiekun SU w LO im. Joachima Lelewela), Tomir Domański (były przewodniczący SU w LO im. Norwida) i Renata Nowak (Szkoła Podstawowa nr 395). Debatę moderowała Joanna Pietrasik (prezeska Fundacji Civis Polonus). Z wypowiedzi panelistów wynika się, że do wyzwań związanych z SU zaliczyć można:

• zdobycie zrozumienia środowiska szkolnego dla znaczenia SU,
•  zmiana wizerunku SU,
• dialog z dyrekcjami szkół,
• nauczenie samorządności uczniowskiej jak tabliczki mnożenia.

Zaś szanse to:

• sieci ludzi i sami ci ludzie,
• komunikowanie się młodych ze sobą (np. poprzez Ligę Warszawskich Liceów),
• energia uczniów.

Kilka kwestii to jednocześnie szanse i wyzwania –  dzielenie się doświadczeniami, budowanie sieci wsparcia; opiekun SU (jak zauważył Tomir Domański, musi nie tylko być otwarty, ale dać uczniom popełniać błędy); wybory do SU.

A czego potrzebują samorządy w Warszawie? Według panelistów i uczestników spotkania:

• miejsca do spotkań,
• wsparcia, dzielenia się dobrymi praktykami, szkoleń dla nie tylko dla uczniów, ale także nauczycieli i rodziców,
• potrzebna jest lista kontaktów do opiekunów SU,
• opiekunowie SU potrzebują motywatora w postaci dodatkowego wynagrodzenia lub w innej formie,
• SU powinno się opiekować 2 nauczycieli, potrzebne jest również wsparcie innych nauczycieli,
• potrzebna jest osobna godzina w siatce zajęć na spotkania SU.

W trzeciej części spotkania Olga Napiontek przedstawiła ofertę programu Samorządu mają moc, który jest pierwszą w skali naszego kraju kompleksową inicjatywą samorządu terytorialnego służącą rozwijaniu samorządności uczniowskiej. Odpowiada on na wiele z wymienionych wyzwań i potrzeb warszawskich SU.

Prezentacja z konferencji