Głównym celem projektu był rozwój partycypacji młodzieży z obszaru Południowego Bałtyku poprzez zwiększenie jej wpływu na kwestię ochrony środowiska oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. W czterech gminach: Iławie, Nowym Mieście Lubawskim, Dzierzgoniu i Elblągu młodzieżowe rady przy wsparciu Fundacji i władz swoich miast przeprowadziły diagnozy a następnie debaty z udziałem władz. Celem tych działań było wypracowanie rekomendacji w temacie ochrony środowiska i klimatu, możliwych do wprowadzenia w swoich społecznościach lokalnych.

W działaniach projektowych (diagnozach, ankietach, okrągłych stołach) wzięli udział przedstawiciele czterech miast: Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Dzierzgoń i Elbląg, w tym:

• Co najmniej 157 młodych ludzi (młodzieżowych radnych oraz ich rówieśników) wzięło udział
• Co najmniej 29 przedstawicieli władz samorządowych (burmistrzowie, radni, prezydent, urzędnicy), pracowników młodzieżowych (nauczyciele, dyrektorzy szkół, domów kultury) oraz przedstawicieli innych instytucji (np. Elbląski Park Technologiczny).

Działania projektowe można podzielić na dwie części. W pierwszej z nich skupiliśmy się przede wszystkim na przygotowaniu młodych ludzi – członków zespołów projektowych do przeprowadzenia działań w swoich gminach. Naszym celem było dać uczestnikom możliwość zwiększenia kompetencji, zarówno z obszaru partycypacji obywatelskiej, jak i ochrony środowiska. W tym celu w okresie kwiecień – sierpień 2020 r. przeprowadziliśmy działania:

1. Rekrutacja i przeszkolenie zespołów gmin. Każde miasto wytypowało swoje zespoły projektowe: od 3 do 6 przedstawicieli młodzieży oraz po 1 opiekunie młodzieżowej rady. Ze względu na epidemię Covid 2019 każdy zespół gminy został przeszkolony w formie online. Celem szkolenia było wprowadzenie do tematu zagrożeń klimatycznych (część edukacyjna), zaplanowanie działań związanych z diagnozą oraz debatą – okrągłym stołem, uświadomienie uczestnikom roli słuchania swojej społeczności („diagnoza”), żeby móc adekwatnie i skutecznie działać.
2. Diagnoza i Edukacja. W ramach diagnozy zespoły gmin przeprowadzały wśród młodych mieszkańców swoich miast ankietę internetową, która badała, jak nasz tryb życia i nasze wybory wpływają na stan środowiska. Celem tej części diagnozy było rozpoznanie, jakie największe wyzwania wiążą się z prywatnymi gospodarstwami domowymi i zastanowienie się, jakimi działaniami z poziomu gminy można na nie odpowiedzieć. Częścią ankiety indywidualnej był też quiz – który pełnił funkcję edukacyjną.

Drugą częścią diagnozy była tzw. Diagnoza w gminie – której celem było poznanie przez Zespoły Gmin planów i strategii gminy w zakresie ochrony środowiska, a szczególnie ochrony klimatu (i w konsekwencji np. konsultacja tych planów i działań) oraz rozpoznanie, w jakie działania, MRG mogłaby/chciałaby się włączyć lub zainicjować. Diagnozy opierały się przede wszystkim na rozmowach z przedstawicielami urzędu/władz.

Na drugą część projektu składało się przygotowanie i przeprowadzenie debat – okrągłych stołów. Mimo początkowych deklaracji Zespołów Gmin, że przeprowadzą okrągłe stoły na żywo (na dworze lub w dużych salach), sytuacja epidemiczna na to nie pozwoliła. Wszystkie okrągłe stoły odbyły się online. Fundacja uczestniczyła w ostatecznym wyborze tematów oraz przygotowaniu (również technicznym) okrągłych stołów w poszczególnych gminach. Po analizie wyników diagnoz i rozmowach z przedstawicielami władz poszczególnych gmin zostały wybrane tematy okrągłych stołów i tzw. podstolików (Choć ostatecznie dyskusje na podtematy odbywały się w pokojach online).

W debatach wzięło udział w sumie 29 przedstawicieli władz, urzędów i instytucji zainteresowanych tematem (np. miejscowych wodociągów, Elbląskiego Parku Technologicznego, szkół, domów kultury itd.) oraz co najmniej 67 młodych ludzi.

Zgodnie z wypracowanym schematem, okrągły stół rozpoczynał się wstępną częścią edukacyjną, następnie uczestnicy dzielili się na 4 podgrupy, w których dyskutowali na wcześniej opracowane tematy (dyskusje były moderowane). Następnie moderatorzy przedstawiali wnioski z dyskusji, do których na koniec odnosili się przedstawiciele władz. Po zakończonej debacie, Zespół Gminy spisywał wypracowane rekomendacje. Więcej o metodzie znajdziecie tutaj: https://sbycgn.eu/sb-ycgn/metoda-okraglych-stolow/

Najczęstszymi rekomendacjami były te, dotyczące edukacji (również kampanii informacyjnych). Jednym z podstawowych wniosków płynącym z diagnoz był brak świadomości i wiedzy mieszkańców na temat wagi ochrony środowiska i klimatu oraz w jaki sposób należy to robić. Był to też temat, na który władze samorządowe mają rzeczywisty wpływ, jak również bardzo interesujący dla młodzieży szkolnej, która mogła wypowiedzieć się, czego by w swoich szkołach potrzebowała. Temat ten pojawił się we wszystkich czterech gminach. Pojawiły się pomysły na edukację szkolną (np. przez działania i doświadczanie) oraz edukację innych grup wiekowych oraz różne kampanie informacyjne.

Drugim najpopularniejszym tematem okazała się segregacja i ograniczanie produkcji odpadów (również poruszana we wszystkich miastach), szczególnie nacisk na nowe – lepsze śmietniki, ale też fundowanie np. toreb wielorazowych dla mieszkańców.

Inne rekomendacje wypracowane przez młodzież, to np. zainwestowanie w niskoemisyjną komunikację miejską (Elbląg), wprowadzenie butelkomatów (Iława i Elbląg), promowanie i tworzenie punktów wymiany odzieży (Elbląg), założenie czujnika czystości powietrza (Nowe Miasto Lubawskie), wolontariat młodzieżowy w temacie ochrony środowiska (Dzierzgoń).

Projekt trwał od 15.04.2020 do 30.11.2020 r. i jest realizowany we współpracy z Fundacją im. Heinricha Bölla w Warszawie.